![](/media/lib/424/n-szympansy-8bef7c17f923d877f4be2485af82eb85.jpg)
Osierocone szympansy mogą, podobnie jak ludzie, odczuwać skutki utraty matki przez całe życie
8 października 2020, 09:03Osoby osierocone w dzieciństwie mogą odczuwać tego konsekwencje przez całe życie. Często słabiej rosną i są w gorszym stanie zdrowia, niż rówieśnicy posiadający oboje rodziców. Seria badań wykazała, że takie negatywne zjawiska dotyczą też osieroconych szympansów.
![](/media/lib/424/n-fizyka2020-5dfac96d07a8e2dc3c96d3fddc94a1ef.jpg)
Przyznano Nagrody Nobla z fizyki. Roger Penrose jednym z laureatów
6 października 2020, 10:26Królewska Szwedzka Akademia Nauk zdecydowała dzisiaj, że Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za rok 2020 otrzymają: w połowie Roger Penrose za odkrycie, że formowanie się czarnych dziur potwierdza ogólną teorię względności. Drugą połowę otrzymują wspólnie Reinhard Genzel i Andrea Ghez za odkrycie supermasywnego kompaktowego obiektu w centrum naszej galaktyki.
![Oxford English Dictionary](/media/lib/108/n-oxford-english-dictionary-d00c6648ef6192d4c0c0b9545bacd8bd.jpg)
Wielki sponsor nauki domaga się otwartego dostępu do wyników badań
5 października 2020, 09:34Jedna z największych na świecie organizacji charytatywnych finansujących badania naukowe – Howard Hughes Medical Institute (HHMI) – ogłosiła, że od początku 2022 roku wyniki wszystkich badań, w których sfinansowaniu odegra główną rolę, będą musiały zostać natychmiast udostępnione publicznie. Obecnie HHMI wymaga, by artykuły takie zostały upublicznione 12 miesięcy od publikacji.
![](/media/lib/249/n-babelki-19246b15a89279b054428413441d314c.jpg)
Pomysłowe i piękne: wirujące reaktory chemiczne Polaków na okładce Nature
2 października 2020, 10:25Dzięki sile odśrodkowej i wykorzystaniu cieczy o różnych gęstościach można opracować samoorganizujące się fabryki chemiczne. Zaproponowany przez Polaków pomysł na wirujące reaktory jest nie tylko sprytny, ale i piękny. Badania trafiły na okładkę prestiżowego Nature.
![](/media/lib/404/n-neandertal-629b1f581793345ff2398ed27aadfc70.jpg)
Geny neandertalczyka zwiększają ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19
1 października 2020, 04:27Niektórzy ludzie bardzo ciężko przechodzą zarażenie SARS-CoV-2 i wymagają hospitalizacji, podczas gdy inni wykazują jedynie łagodne objawy lub nie wykazują ich wcale. Na przebieg choroby wpływa wiele czynników, a wśród nich, jak się okazuje, są też czynniki genetyczne. A konkretnie geny, które odziedziczyliśmy po neandertalczykach.
![](/media/lib/331/n-serce-3caa25f6511d14cff724375626c42914.jpg)
Powstał wielki najbardziej szczegółowy atlas komórek ludzkiego serca
28 września 2020, 10:23Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów na świecie. Lepsze zrozumienie mechanizmów tych chorób pozwoliłoby na uratowanie wielu ludzi. Niezbędnym elementem jest tutaj zaś zrozumienie procesów molekularnych zachodzących w komórkach zdrowego serca. Naukowcy stworzyli właśnie wielką szczegółową mapę zdrowego mięśnia sercowego.
![](/media/lib/423/n-piekarnia-15300c02d97928b2743459b89a940b75.jpg)
Aplikacja pozwoli piekarniom ograniczyć marnotrawienie żywności i emisję dwutlenku węgla
28 września 2020, 09:20Unikalną aplikację komputerową, która pozwoli małym i średnim piekarniom zoptymalizować procesy technologiczne, a tym samym ograniczyć marnotrawienie żywności i emisję CO2, opracowuje międzynarodowy zespół ekspertów z udziałem naukowców z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie.
![](/media/lib/422/n-slady1-81e676a70246244cd2bab91cf078a839.jpg)
W Arabii Saudyjskiej znaleziono najstarsze poza Afryką ślady stóp Homo sapiens
19 września 2020, 08:57W Arabii Saudyjskiej odkryto najstarsze poza Afryką ślady stóp Homo sapiens. Odkrycie pozwoli lepiej zrozumieć, w jaki sposób człowiek opuścił Afrykę i rozpowszechnił się po świecie. Poza odciskami stóp znaleziono też odciski nóg słoni, hipopotamów i wielbłądów, dzięki czemu naukowcy zyskali rzadką możliwość przyjrzenia się ówczesnemu ekosystemowi.
![](/media/lib/421/n-galaktyki-964036dba81a6a58193ba19ee41ac4c7.jpg)
Pierwsze spójne badanie zderzeń galaktyk w rzeczywistych i symulowanych wszechświatach
16 września 2020, 11:27Wykorzystując sztuczną inteligencję, po raz pierwszy udało się znaleźć zlewające się pary galaktyk przy użyciu identycznej metody zarówno w symulacjach, jak i obserwacjach prawdziwego wszechświata. Współautorem pionierskiej pracy jest dr William Pearson z Zakładu Astrofizyki Departamentu Badań Podstawowych NCBJ.
![](/media/lib/421/n-gancarczyk-91b22cef8c34c3ed2ac242b677a80ea7.jpg)
Muzykolog z PAN powołany do Academia Europaea
14 września 2020, 06:33Profesor Paweł Gancarczyk z Instytutu Sztuki PAN otrzymał nominację do prestiżowej organizacji naukowej Academia Europaea. To szansa na szeroką promocję polskich badań muzykologicznych na forum międzynarodowym – ocenia naukowiec.